Nieuw beleid 2021-2024

12. Organisatie (geamendeerd*)
Eerder informeerden wij u over de staat van de organisatie. Daar deelden wij met u dat wij achterstallig onderhoud in werk, de organisatie, processen, systemen en een vertraagde voortgang van ontwikkeling zien. Ook deelden wij met u de risico’s die daar uit voortvloeien. Wij hebben u daarbij aangegeven dat college en organisatie graag de volgende stappen zetten en daar extra middelen voor nodig hebben. Wij ontwikkelen door naar een organisatie in balans. Dat betekent:

• Dienstverlening die aansluit bij de vraag van vandaag en morgen
• Kwaliteit van ondersteuning aan raad en college
• Medewerkers die in een gezonde werkomgeving met plezier kunnen werken

• Wat we (moeten) doen, doen we met kwaliteit
• Wat we niet met kwaliteit kunnen doen, doen we niet (meer)

• De basis op orde
• Ruimte voor onvoorziene omstandigheden
• Ruimte om de organisatie mee te laten ontwikkelen met de veranderende wereld en nieuwe eisen.

Om dit te bereiken zet het college in op het doorzetten van meerdere 'basis op orde' projecten. Voor de ontwikkeling van de organisatie zetten college en organisatie in op een doorontwikkeling van de organisatie.

In de begroting is, vanwege de grote financiële uitdaging waarvoor wij staan, nu een eerste deel van de noodzakelijke investering daarvoor opgenomen. Dat betekent dat we gefaseerd en over een langere tijd toe werken naar een organisatie in balans. Dat heeft mogelijk ook consequenties voor lopende en nieuwe verzoeken, vragen en ambities. Over de te maken keuzes en consequenties informeert het college, indien noodzakelijk, de raad tijdig. Voordat de geraamde bedragen voor 2021, 2022, 2023 en 2024 (resp. € 898.000, € 751.000, € 1.011.000 en € 876.000) worden vrijgegeven, legt het college raadsvoorstellen voor, waarin onderbouwd wordt waar de gereserveerde middelen voor benodigd zijn. De middelen kunnen pas worden ingezet als de raad hiermee heeft ingestemd.

* Een toelichting op het financiële effect van dit amendement op de Programmabegroting 2021-2024 is terug te vinden in de ‘Aangenomen amendementen ’.

13. Duurzaamheid
Met het klimaatakkoord wil het Rijk een CO2-neutraal Nederland realiseren in 2050. De eerste tussenstap is 2030 waarin 49% CO2-reductie moet zijn bereikt. Aardgasvrije wijken horen bij deze doelstelling. Al onze inwoners gaan de gevolgen hiervan ondervinden: we gaan aardgasvrij wonen en koken. De warmtetransitie heeft alleen kans van slagen wanneer hier voldoende draagvlak voor is.
Dit vraagt van de gemeente een forse inspanning. Het Klimaatakkoord wijst gemeenten aan als de regisseur van de warmtetransitie. Wij stellen daarvoor samen met stakeholders de Transitievisie Warmte (TVW) op. In de TVW geven we aan welke wijken als eerste van het aardgas af gaan en welke wijken tussen 2030 en 2050 volgen. De TVW stellen we in 2020 op. De TVW werken we vervolgens uit in wijkuitvoeringsplannen. Vanaf 2021 starten we met het opstellen en uitvoeren van de eerste wijkuitvoeringsplannen.

14. Corona
Wij verwachten dat in 2021 Corona gerelateerde kosten nog doorlopen. Te denken valt aan inhuur voor extra handhaving en verstrekken van informatie aan inwoners en ondernemers. Maar ook aan extra coronamaatregelen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen. We ontvangen incidentele middelen van het Rijk ter compensatie. Waar van toepassing gebruiken we deze middelen voor het aangegeven doel.

15. Huisvesting (geamendeerd*)
Gemeentehuis
Grote delen van de inboedel (o.a. kantoormeubilair, vloerbedekking etc.) in het gemeentehuis zijn versleten. Daarmee voldoen we als werkgever niet meer aan onze wettelijke verplichtingen (Arbo). Het op orde brengen van onze huisvesting doen we langs de lijnen van het nieuwe werken zoals eerder in het werkcafé en de tweede verdieping van het midden-gebouw is doorgevoerd (2016-2017). Daarmee faciliteren we integraal en plaats onafhankelijk (samen)werken. Wij werken dit verder uit, ook in relatie tot (meer) thuiswerken. Daarbij vindt dan mogelijk een verschuiving plaats van investeringen in het kantoor naar investeringen op de thuiswerkplek via structurele thuiswerkvergoeding. Verder biedt een herinrichting van het gemeentehuis mogelijkheden om ook een aantal stappen in de (verplichte) verduurzaming van gemeentelijke panden door te voeren.
Daarnaast brengen dagelijkse onderhoudswerkzaamheden, zoals gescheiden afvoer bedrijfsafval en schoonmaak hogere kosten met zich mee.
Voordat de geraamde bedragen voor 2021, 2022, 2023 en 2024 (resp. € 193.000, € 227.000, € 362.000 en € 329.000) worden vrijgegeven, legt het college raadsvoorstellen voor, waarin onderbouwd wordt waar de gereserveerde middelen voor benodigd zijn. De middelen kunnen pas worden ingezet als de raad hiermee heeft ingestemd. Dit geldt ook voor de € 750.000,- die als investering voor 2021 voor Inrichting (meubilair/vloerbedekking) gemeentehuis in de begroting is genoemd.

* Een toelichting op het financiële effect van dit amendement op de Programmabegroting 2021-2024 is terug te vinden in de ‘Aangenomen amendementen ’.

16. Omgevingswet
Omgevingswet
De Invoering van de Omgevingswet is verplicht. De inwerkingtreding is 1 januari 2022. In 2021 werken wij aan de werkprocessen en de applicaties, zodat wij op 1 januari 2022 omgevingsvergunningen correct verlenen. Daarnaast starten wij in 2021 met het omgevingsplan en de omgevingsvisie. Een belangrijk onderdeel van de invoering is de communicatie met alle partijen (bijvoorbeeld uw raad, ondernemers, inwoners en de organisatie).
Onderdelen die niet direct noodzakelijk zijn in de Omgevingswet stellen we uit.

Overdracht bodemtaken
Wettelijke verplichting: per ingang van de Omgevingswet dragen provincies enkele bodemtaken over aan de gemeenten. Er is nog geen uitspraak gedaan of de provincie hier ook geld beschikbaar voor stelt.
De Omgevingsdienst Noord-Holland Noord die deze taken gaat uitvoeren, levert een bijdrage aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving.

17. Sociaal domein
We constateerden in de afgelopen jaren structurele tekorten bij het sociaal domein. In april hebben we u geïnformeerd middels een informatienota over het tekort over 2019, dat grotendeels structureel van aard is. Ook voor de komende jaren is daarom extra budget nodig om onze zorg en ondersteuning te kunnen garanderen. We blijven daarbij inzetten op preventie. Op korte termijn zetten we in op enkele concrete directe bezuinigingsopties (zie 25). Om binnen beschikbare financiële kaders en met de stijgende zorgkosten inwoners passende zorg en ondersteuning te kunnen blijven bieden zijn andere maatregelen nodig gericht op de langere termijn. Het college heeft hiervoor een bestuursopdracht geformuleerd waarmee in de komende jaren een aantal beheersmaatregelen uitgerold gaat worden gericht op grip en sturing in het sociaal domein. Dit project ronden wij in november 2020 af. Voor de begroting 2021 ramen we voor het sociaal domein op basis van de gegevens en kennis die we nu hebben. De financiële effecten van de beheersmaatregelen kunnen leiden tot een bijstelling van de meerjarenraming.  

Hoe zijn we tot dit bedrag gekomen?
-   Doorkijk van de structurele effecten uit 2019
-   5% verwachte prijsstijging voor Wmo en jeugd
-   Verwachting van blijvende stijgende vraag naar aanleiding van invoer abonnementstarief

Hierbij is nog geen rekening gehouden met mogelijke gevolgen van corona, zoals meer uitkeringen, schuldhulpverlening en/of bijzondere bijstand. Ook de extra inzet die de regionale implementatie van resultaat gestuurd werken vraagt is hierbij niet meegenomen.

Lokaal gezondheidsbeleid
Daarnaast zetten we in 2021 nog 1 jaar in op het lokaal gezondheidsbeleid. Gezondheidsbeleid is een integraal onderwerp dat terugkomt in diverse beleidsterreinen: onderwijs, sport, cultuur, zorg, leefbaarheid, omgevingswet etc. Een integrale aanpak is nodig om te werken aan het verbeteren van de gezondheid van onze inwoner. We hanteren hiervoor onder andere de JOGG-aanpak (jongeren op gezond gewicht). Het is een integrale wijkgerichte aanpak om de omgeving van bijvoorbeeld jongeren bewuster te maken van het belang van voldoende bewegen en gezond eten. JOGG zetten we preventief in bij de leeftijdscategorie van 9 maanden tot 12 jaar.

18. Openbare ruimte
Wij voeren noodzakelijk onderhoud uit aan houten bruggen, speeltuinen, beschoeiingen, plantvakken en begraafplaatsen.
Wij renoveren de zoutloodsen. Dit is noodzakelijk voor de gladheidsbestrijding.

De Put
De Put in Andijk is een voormalige vuilnisstortplaats. Op De Put bevinden zich een kinderboerderij, een speelweide en een park. De gemeente heeft de eeuwigdurende zorgplicht voor De Put. Één keer per vier jaar dient een bodemonderzoek plaats te vinden. De afgelopen jaren bleek uit bodemonderzoek dat de deklaag op een aantal plaatsen minder is dan de vereiste 50 cm.

Risicobomen rayon Medemblik
In 2020 is er een BVC (boomveiligheidscontrole) gehouden in rayon Medemblik. Er blijken veel risicobomen te zijn in het bomenbestand. Wij zijn wettelijk verplicht om maatregelen te nemen om dit gevaar weg te nemen binnen de wettelijke termijn. Wij streven er naar dat binnen 4 jaar het bomenbestand weer op orde is.

Glascontainers
Wij plaatsen 15 glasbakken. Van de totale kosten (€ 123.000) ontvangen wij € 100.000 subsidie. De subsidie vervalt na 31 december 2021. We dragen hiermee bij aan de wettelijke doelstelling voor de recycling van verpakkingsglas. Dit moet van 83% naar 90%.

5G
De landelijke uitrol van het 5G netwerk. Het is meegenomen als kader in de kadernota. De wetgever geeft de gemeente een regisserende rol in de uitrol van het 5G netwerk.

Het behoud van een aantrekkelijk woon-, werk en leefklimaat in het landelijk gebied door het mogelijk maken van digitale voorzieningen met snel internet. Bijvoorbeeld het langer thuis wonen voor ouderen, digitaal leren voor kinderen, het thuiswerken, het ondernemen en nieuwe vervoersmogelijkheden. De gemeente houdt de regie bij de uitrol van dit 5G netwerk. Dit zorgt voor minder weerstand en minder zorgen over de gezondheidsrisico's bij de uitrol van dit netwerk. Het voorkomt het onnodig plaatsen van antennes in gebieden waar veel vraag naar 5G ontstaat. Het voorkomt het juist overslaan van gebieden waar het minder rendabel is om 5G in te voeren. Hierdoor zorgen we ervoor dat er geen kloof ontstaat tussen de steden, de kernen en de landelijke gebieden.

19. Leerlingenvervoer
Door stijgingen van de vervoerskosten verwachten wij een structureel extra budget nodig te hebben voor leerlingenvervoer. Jaarlijks worden de vervoerskosten in de taxisector verhoogd met de NEA-index (kostenontwikkeling wegvervoer). Voor 2020 is er sprake van een indexering van 6,7%. De afgelopen jaren was deze maximaal 2,2%. Hierover hebben wij de raad in maart 2020 middels een informatienota geïnformeerd (DOC-20-228775).

Gemeenten hebben de wettelijke plicht aan leerlingen van scholen voor primair en (voortgezet) speciaal onderwijs vervoer aan te bieden en te bekostigen wanneer dit onderwijs niet in de (onmiddellijke) omgeving van de leerling wordt aangeboden. Met deze regeling is beoogd de toegankelijkheid van onderwijs op grond van religie, levensbeschouwing of functiebeperking te waarborgen.

20. Gemeenschappelijke regelingen
Het gaat hier om een reeds aangegane verplichting: de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord controleert alle bedrijven in gemeente Medemblik. Om deze controles goed uit te kunnen voeren en ook daadwerkelijk alle bedrijven langs te gaan, heeft de OD NHN meer uren nodig om deze werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. De afgelopen jaren is deze extra bijdrage als incidentele kostenpost gerekend. Op basis van deze ervaringen blijkt echter dat dit geen incidentele uitgave is, maar een structurele uitgave.

Met de extra uren kan de OD NHN een betere bijdrage leveren aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving.

21. Economische zaken
Winkel- en centrumvoorzieningen en lokale toeristische marketing
Maakt onderdeel uit van de economische uitvoeringsagenda Medemblik (EUM 2020) waartoe uw raad besloot op 16-04-2020 met de extra nadruk op het stimuleren van bedrijvigheid (aangenomen amendement). Het maakte daarom ook onderdeel uit van de kaders in de kadernota.

Hiermee behouden we een aantrekkelijk woon-, werk- en leefklimaat. Dit klimaat trekt op haar beurt inwoners en bedrijvigheid aan. Zo voorkomen we achteruitgang in onze leefbaarheid, verloedering en verpaupering, desinvesteringen van ondernemers, afname van voorzieningen en de afname van de vitaliteit van de omgeving. We stimuleren de samenwerking tussen ondernemers in het doorvoeren van duurzame vernieuwingen.

Beleid huisvesting buitenlandse werknemers
In 2020 startten wij met het opstellen van nieuw beleid huisvesting buitenlandse werknemers. Vaststelling van het definitieve beleid voorzien wij in 2021. Daarvoor moet nog veel geregeld worden. Daarnaast houden we aansluiting op regionale projecten in Westfriesland en Holland boven Amsterdam.

U staat voor voldoende woningen en passende huisvesting voor (nieuwe) inwoners van de gemeente Medemblik. U hecht belang aan het behouden en verbeteren van de werkgelegenheid en bedrijvigheid. Iedereen die langer dan 4 maanden in onze gemeente verblijft moet zich inschrijven en is daarmee inwoner van onze gemeente. Dat betekent dat wij ook goede huisvesting voor buitenlandse werknemers moeten blijven faciliteren. Buitenlandse werknemers zijn van belang voor onze lokale en regionale economie en leveren hieraan een bijdrage. Zonder hen kunnen we werkgelegenheid niet behouden en bedrijvigheid niet verbeteren.